Nederlander zuiniger met geneesmiddelen dan gemiddelde West-Europeaan

Uit recent onderzoek van de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) blijkt dat de gemiddelde Nederlander (€ 267) nog altijd 20% minder uitgeeft aan geneesmiddelen dan de gemiddelde West-Europeaan (€ 331). Als de extramurale geneesmiddelenuitgaven worden gerelateerd aan de totale kosten van de gezondheidszorg, neemt Nederland wederom een bescheiden positie in te midden van de andere West-Europese landen.

Onderkant middenmoot

Het is al enige jaren een vertrouwd beeld dat in Nederland de geneesmiddelenuitgaven per hoofd van de bevolking lager liggen dan in veel andere Europese landen. In 2002 besteedde de Nederlander gemiddeld € 267 aan geneesmiddelen in de openbare apotheek of bij de apotheekhoudende huisarts. Dit bedrag omvat tevens de door artsen voorgeschreven (zelfzorg)geneesmiddelen die niet worden vergoed door de zorgverzekeraar (gemiddeld € 15 per persoon). Deze uitkomst ligt 20 tot 45% onder het uitgavenpatroon van de landen om Nederland heen, zoals België (€ 333), Duitsland (€ 354) en Frankrijk (€ 480). Vergeleken met landen als Groot-Brittannië en Denemarken waar de overheid een stringent prijsbeleid voert, liggen de uitgaven per hoofd van de bevolking in ons land 7 tot 17% hoger (figuur 1).

Aandeel binnen de gezondheidszorg

Als men de uitgaven aan farmaceutische hulp relateert aan de totale kosten van de gezondheidszorg, bevindt Nederland zich weer in de Europese staartgroep. In 2002 had 10,7% van de totale kosten van de gezondheidszorg in Nederland betrekking op uitgaven aan farmaceutische hulp. In Frankrijk is dit aandeel bijna dubbel zo hoog (figuur 2). In het algemeen kan geconcludeerd worden dat het aandeel van de uitgaven aan farmaceutische hulp groter is naarmate het land zuidelijker ligt.

Vergrijzingsgraad

De verschillen in geneesmiddelenconsumptie zijn voor een beperkt deel terug te voeren op de mate van vergrijzing van de bevolking in de diverse landen. In Nederland is 13,8% van de bevolking 65 jaar en ouder. In Duitsland en België is het aandeel 65-plussers 17% en in Frankrijk bedraagt het 16%. Dit laatste komt overeen met het gemiddelde voor de Europese Unie (stand januari 2002).

Weloverwogen

De belangrijkste verklaring voor de relatief lage geneesmiddelenuitgaven in Nederland betreft de terughoudendheid van de patiënt in het gebruik van geneesmiddelen. Daarbij komt dat artsen en apothekers in ons land zich vanaf de opleiding richten op een doelmatig geneesmiddelengebruik. Niet alle artsconsulten leiden ertoe dat een patiënt met een voorschrift de praktijk verlaat. In meer zuidelijk gelegen Europese landen daarentegen wordt tot wel in 90% van de gevallen een geneesmiddel voorgeschreven aan de patiënt.

Figuur 1: geneesmiddelenuitgaven via apotheekhoudenden per hoofd van de bevolking in 2002

Figuur 2: uitgaven farmaceutische hulp als aandeel in de uitgaven aan gezondheidszorg in 2002