Nep-pillen via de apotheek
26 maart 2004, Pharmaceutisch Weekblad, Jaargang 139 Nr 13
Een placebo wordt in de dagelijkse geneeskundige praktijk toegepast met als doel de suggestie te wekken dat een echt geneesmiddel wordt voorgeschreven en verstrekt. Het feit dat een patiënt een (nep-)middel krijgt voorgeschreven, kan betekenen dat de patiënt dit ervaart als positieve aandacht voor zijn klachten. Uit experimenteel geneesmiddelenonderzoek is komen vast te staan, dat het toedienen van een placebo therapeutisch effect kan hebben. Effectpercentages van 20 tot 40% komen voor.
Assortiment
In het Formularium van de Nederlandse Apothekers (FNA) is de bereidingswijze van diverse placebocapsules en –dranken opgenomen. De placebo’s variëren in kleur en smaak. Van de gebruikte placebo’s betreft slechts 8% een drank. De citriflava drank, een geel gekleurde drank met citroensmaak is hierbij favoriet. De dulcamara drank (bitter), dulcimentha drank (pepermunt) en acirubra drank (zuur) genieten in mindere mate de voorkeur.
Bij de placebocapsules voeren de witte capsules (gevuld met microkristallijnen cellulose) de boventoon op afstand gevolgd door de capsules gevuld met patentblauw (tabel 1). Voor de volledigheid wordt opgemerkt dat de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) geen zicht heeft op het eventuele gebruik van placebo’s die individuele apothekers volgens eigen receptuur maken.
Oudere vrouwen
Net als bij het reguliere geneesmiddelengebruik zijn er meer vrouwen dan mannen die een placebo gebruiken. Bij de placebo’s is dit onderscheid nog iets geprononceerder: ongeveer 70% van de placebo’s wordt verstrekt aan vrouwen. Hierbij gaat het overwegend om vrouwen in de leeftijdsgroep van 60 jaar en ouder (figuur 1).
Smaken verschillen
Bij mannen blijkt de voorkeur uit te gaan naar wit- en roodgekleurde placebocapsules (figuur 2). Bij vrouwen is er sprake van een meer diffuus kleurenpallet. De placebodrank met citroensmaak wordt uitsluitend aan mannen verstrekt, terwijl er bij de dames vaker wordt gekozen voor een drankje met een bittere of zure smaak.
Tabel 1: voorgeschreven placebocapsules (conform FNA) in 2003
| Kleur | Aandeel in gebruik | |
|---|---|---|
| Avicel capsules | wit | 43% |
| Coerulea capsules | blauw | 21% |
| Azurobine capsules | rood | 20% |
| Virido capsules | groen | 10% |
| Flavomaghemiet capsules | geel | 6% |
Figuur 1: gebruik placebo's naar leeftijd en geslacht
Figuur 2: gebruik placebo's naar kleur en geslacht
Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen
Dit is een publicatie van de Stichting Farmaceutische Kengetallen.
Overname van tekst, gegevens, tabellen of grafieken is toegestaan mits
onder volledige bronvermelding.