De opmars van COX-2-remmers

COX-2-remmers hebben als voordeel dat ze minder bijwerkingen voor de maag kennen dan andere NSAID’s. Ze zijn geregistreerd ter bestrijding van pijn en ontstekingen bij artrose en reumatoïde artritis. Begin 2000 is de eerste COX-2-remmer rofecoxib (Vioxx^®) door geneesmiddelenproducent MSD op de markt gebracht. In 2001 volgde celecoxib (Celebrex^®) van Pharmacia en in 2003 etoricoxib (Arcoxia^®) opnieuw van MSD. Met name het toenemend gebruik van de laatste twee middelen verklaart de sterke stijging van de uitgaven aan COX-2-remmers gedurende de afgelopen maanden.

Tandje erbij

De introductie van nieuwe COX-2-remmers leidt keer op keer tot een toename van het gebruik van COX-2-remmers in het algemeen. Deze toename blijkt nauwelijks ten koste te gaan van de omzet aan overige NSAID’s.

Vrij snel na de introductie in 2000 (figuur 1) stabiliseerde het gebruik van rofecoxib op een niveau van 35.000 voorschriften per maand. Begin 2002 werd de geregistreerde indicatie van rofecoxib uitgebreid met acute pijnbestrijding. Sindsdien neemt het gebruik van het middel gestaag toe tot bijna 60.000 voorschriften in september 2003.

Aanvankelijk werd het middel celecoxib in beperkte mate voorgeschreven; ongeveer 2.000 keer per maand. Sinds januari 2003 blijkt hier opeens verandering in op te treden. Geluiden uit de markt geven de indruk dat het middel de afgelopen tijd nadrukkelijker onder de aandacht van artsen wordt gebracht. In de maand september werd celecoxib al 17.000 keer verstrekt via de openbare apotheek. Spectaculair verloopt de introductie van het geneesmiddel etoricoxib dat sinds mei 2003 op de markt is. De “vakantiedip” in augustus lijkt bijna geheel aan het middel voorbij te zijn gegaan. In september is het 14.500 keer op recept voorgeschreven.

Helft van de kosten

Exclusief het gebruik van COX-2-remmers is er met het gebruik van NSAID’s maandelijks ongeveer € 4 miljoen aan geneesmiddelenkosten gemoeid. Dit bedrag is relatief constant in de tijd (figuur 2). De kosten van het gebruik van COX-2-remmers nemen daarentegen juist snel toe; van € 1 miljoen in januari 2001 tot € 3 miljoen in september 2003. Als deze toename doorzet, zullen de kosten van deze groep geneesmiddelen binnenkort meer dan de helft van de totale groep NSAID’s uitmaken, terwijl het aantal voorschriften in september ongeveer 15% van het totaal aantal voorschriften NSAID’s bedroeg.

Regionale verschillen

Het succes van celecoxib en etoricoxib verschilt per regio. West-Brabant, de regio Haaglanden en de regio Nieuwe Waterweg-Noord zijn de gebieden waar etoricoxib in september 2003 verhoudingsgewijs het meest wordt voorgeschreven; respectievelijk 245, 210 en 200 voorschriften per 100.000 inwoners. In de regio Nijmegen wordt het middel nauwelijks voorgeschreven (45 voorschriften per 100.000 inwoners). In deze regio zijn het vrijwel uitsluitend de medisch specialisten die het middel voorschrijven. De top-regio’s voor celexocib zijn de regio Nieuwe Waterweg-Noord, Noord-Limburg en Nijmegen met (210, 200 en 165 voorschriften per 100.000 inwoners). Amsterdam sluit hier de rij met 45 voorschriften per 100.000 inwoners.

Figuur 1: gebruik COX-2-remmers in voorschriften

Figuur 2: kosten gebruik NSAID's