Méér gebruikers cholesterolverlagers

Van alle uitgaven aan geneesmiddelen stijgen op dit moment die voor de cholesterolverlagers het meest. Naar verwachting zullen de uitgaven daaraan dit jaar oplopen tot € 320 miljoen (figuur 1). In de eerste helft van dit jaar is er 16% meer uitgegeven aan cholesterolverlagers dan in dezelfde periode een jaar geleden. De stijging is volledig terug te voeren op de toename van het gebruik van cholesterolverlagers. Het aantal gebruikers (via de openbare apotheek) is gestegen van 606.000 in 2002 tot 710.000 in 2003 (stand 2de kwartaal). Als gevolg van de invoering van de maatregel De Geus per 1 september 2003 zal de uitgavengroei afvlakken (extra besparing van € 10 miljoen op cholesterolverlagers gedurende de laatste vier maanden van 2003). Met de invoering van de maatregel De Geus is de claw back, de wettelijke korting die apotheken verplicht zijn door te berekenen in de apotheekprijzen van geneesmiddelen, substantieel verhoogd. Zo geldt er voor multi source geneesmiddelen - middelen die volgens de definitie van de overheid dezelfde werkzame stof voor eenzelfde therapeutische toepassing bevatten en door verschillende leveranciers worden aangeboden – een verplichte korting van 40% tot een maximum van € 20 per recept. Dit hoge kortingspercentage geldt voor de veel gebruikte cholesterolverlager simvastatine en de beperkt gebruikte cholesterolverlager gemfibrozil. Voor de overige cholesterolverlagers geldt het lagere claw backpercentage van 8% (tot een maximum van € 9 per recept).

Preferentiebeleid

In mei verliep het octrooi op simvastatine. Met een jaaromzet via de openbare apotheken van € 118 miljoen waren met dit geneesmiddel in 2002 na de maagzuurremmer omeprazol de meeste uitgaven gemoeid. Sinds het verlopen van het octrooi op simvastatine bieden diverse generieke leveranciers het middel met korting aan. De overheid heeft hierop geanticipeerd bij de verhoging van de claw back tot 40%. Een aantal zorgverzekeraars vindt dat de maatregel De Geus bij bepaalde geneesmiddelen niet ver genoeg gaat en streeft ernaar om door een preferentiebeleid extra prijsvoordeel uit te onderhandelen bij de (generieke) geneesmiddelenproducenten. Apothekers worden contractueel verplicht om de geneesmiddelen af te nemen bij de door de zorgverzekeraar aangewezen leverancier. Apothekers voeren hierbij als bezwaar op dat zij hierdoor niet meer de inkoopvoordelen kunnen bedingen, die zij nodig hebben ter compensatie van het tekort bij de geneesmiddelen waarvan zij als gevolg van de maatregel De Geus niet meer de volledige inkoopkosten mogen declareren (bijvoorbeeld de insulines).

Onduidelijk is in welke mate de zorgverzekeraars nog aanvullende voordelen bij de betreffende leveranciers hebben bedongen.

Genthon

Het preferentiebeleid is in gang gezet op het moment dat de generieke producent Genthon de officiële lijstprijs van simvastatine met circa 40% verlaagde ten opzichte van de prijzen van andere generieke leveranciers. Op dit moment ligt de lijstprijs van Genthon ongeveer 20% onder de maximale vergoedingsprijs conform de maatregel De Geus (simvastatine 10mg van Genthon is 6% goedkoper geprijsd). De prijsverlagingen hebben Genthon tot op dit moment weinig marktaandeel opgeleverd. In de maand juni werd er in heel Nederland 2.300 keer simvastatine van Genthon op recept afgeleverd. Dit betreft nauwelijks 2% van alle recepten voor simvastatine. Inmiddels wordt in 88% van de gevallen een generieke variant van simvastatine afgeleverd.

Verschuiving voorkeur

De cholesterolsyntheseremmers ofwel statinen zijn de meest gebruikte cholesterolverlagers (96% van de gevallen). Statinen remmen de aanmaak van cholesterol in de lever en verlagen het cholesterol- en vetgehalte in het bloed. Iemand die eenmaal een cholesterolverlager gebruikt gaat hiermee doorgaans door gedurende de rest van het leven en zal niet snel overstappen op een ander middel uit de groep.

Sinds maart 2003 is er een nieuwe statine verkrijgbaar in ons land: rosuvastatine (Crestor^®) dat wordt geproduceerd door AstraZeneca. De nieuwe statine wint razendsnel marktaandeel ten koste van de overige statines. In juni werd in 1 op de 20 gevallen rosuvastatine als cholesterolverlager voorgeschreven. Het marktaandeel van rosuvastatine zal naar verwachting de komende tijd blijven stijgen, omdat het al in 20% van de gevallen wordt voorgeschreven als iemand voor het eerst een cholesterolverlager krijgt (figuur 2). Van alle recepten voor een cholesterolverlager betreft 91% een herhaling van een eerder recept.

Figuur 1: uitgaven aan cholesterolverlagers via de openbare apotheek (in miljoenen euro's)

Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen

Figuur 2: cholesterolverlagers voorgeschreven aan nieuwe gebruikers (1ste halfjaar 2003)