Weekafleveringen onder druk

De Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) constateert dat op dit moment tenminste 40.000 - veelal hoogbejaarde – patiënten wekelijks door apotheken van hun geneesmiddelen worden voorzien via een weekdoseersysteem. Bij een weekdoseersysteem worden de wekelijks te gebruiken geneesmiddelen per patiënt, per dag en per moment van inname verpakt in een tray of blisterverpakking. Het belangrijkste voordeel van deze systemen is dat het geneesmiddelengebruik overzichtelijker, betrouwbaarder en beter te controleren is. Op deze manier wordt de therapietrouw bevorderd. Daarnaast dragen deze systemen bij aan een vermindering van de spillage en aan een vermindering van de werkdruk in de (mantel)zorg. De vergoeding voor deze vorm van dienstverlening is niet toereikend en daarmee is dit één van de activiteiten die onder druk komt te staan als de maatregel De Geus per 1 september wordt ingevoerd conform het bijgestelde besluit van het College Tarieven Gezondheidszorg (CTG). Zonder flankerend beleid dreigt voor veel patiënten de voorziening van weekafleveringen te verdwijnen.

Hoogbejaard

De gemiddelde leeftijd van de patiënten die gebruik maken van een weekdoseersysteem is 81 jaar. 90% van de gebruikers is 65 jaar of ouder (figuur 1). Het betreft patiënten die zelfstandig wonen, patiënten die in een verzorgingshuis verblijven en patiënten die in een verpleeghuis zijn opgenomen. Gemiddeld genomen krijgen de personen in kwestie wekelijks meer dan vier verschillende geneesmiddelen naast elkaar verstrekt. Daarnaast ontvangen zij maandelijks nog één ander geneesmiddel voor een langere periode.

WTG

Bij het leveren van receptgeneesmiddelen aan patiënten die in een verpleeghuis verblijven is een apotheek vrij om met de directie van het verpleeghuis prijsafspraken te maken en niet gebonden aan wettelijke prijsregels. Bij het bovengenoemde aantal van 40.000 gebruikers zijn deze patiënten niet meegenomen. Bij receptgeneesmiddelen die worden verstrekt aan patiënten die zelfstandig wonen of in een verzorgingshuis verblijven, is de apotheek gehouden aan de Wet Tarieven Gezondheidszorg. Volgens deze wettelijke regels mag de apotheek als vergoeding voor de dienstverlening in beginsel één keer het bedrag van € 6,10 per voorgeschreven receptgeneesmiddel in rekening brengen, ook als de apotheek het middel in verschillende deeltermijnen (bijvoorbeeld per week) aflevert. Als hierover overeenstemming wordt bereikt met de betreffende zorgverzekeraar kan van deze regel worden afgeweken. De meeste zorgverzekeraars staan toe dat bij distributie via weekdoseersystemen eenmaal per maand de receptregelvergoeding wordt gedeclareerd. In 1998 wees SFK-onderzoek al uit dat distributie in de vorm van weekafleveringen dermate hoge kosten voor de apotheek meebrengt dat de receptregelvergoeding eigenlijk eens per twee weken in rekening zou moeten worden gebracht, wil de apotheek de kosten kunnen dekken. Onderzoek van zorgverzekeraar ANOZ wees vorig jaar in dezelfde richting.
Tot nu toe hebben de apotheken dit kunnen compenseren door middel van de inkoopvoordelen die zij kunnen bedingen.

Aftopping werkt niet

Als op 1 september a.s. de maatregel De Geus wordt ingevoerd, zullen apotheken bij distributie via weekdoseersystemen relatief meer korting moeten doorberekenen dan bij de ‘gewone’ dienstverlening. De maatregel De Geus komt erop neer dat apotheken op single sourcegeneesmiddelen 8% korting van de lijstprijs van de fabrikant moeten doorberekenen en op multi sourcegeneesmiddelen ongeveer 40%. De zogeheten aftoppingsregeling moet het verlies voor de apotheek beperken. Zo besloot het CTG onlangs - naar aanleiding van de uitspraak van het College van Beroep voor het Bedrijfsleven – het bedrag dat apothekers moeten inleveren op de prijs van multi sourcegeneesmiddelen te maximeren tot € 20 per verstrekking. Deze aftoppingsregeling heeft echter nauwelijks effect, als bij aflevering op weekbasis ook de declaratie van de geneesmiddelenkosten per week plaatsvindt en de receptregelvergoeding maar eenmaal per maand in rekening mag worden gebracht. De SFK heeft berekend dat apotheken bij weekafleveringen effectief 25,4% korting moeten doorberekenen (single source 7,9%, multi source 37,4%). Het onderzoek dat de overheid aanvoert ter onderbouwing van de maatregel toont niet aan dat dergelijke hoge kortingspercentages in de praktijk worden gehaald.

Figuur 1: gebruikers weekafleveringen naar leeftijd, 1ste kwartaal 2003