Pilgebruik blijft dalen

Het gebruik van de anticonceptiepil blijft teruglopen, zo blijkt uit de meest recente onderzoeksgegevens van de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK). In 2002 werd de pil 3.660.000 keer verstrekt via de openbare apotheek. Dat is 80.000 keer minder dan in 2001, ofwel een daling van 2,1%. Gedurende de eerste maanden van 2003 zet deze daling door. Op dit moment ligt het pilgebruik 1,3% onder het niveau van 2002. Als deze tendens zich voortzet, daalt het aantal verstrekkingen dit jaar tot 3.615.000. Daarmee zou het gebruik van de anticonceptiepil bijna terug zijn op het niveau van 5 jaar geleden (figuur 1).

In Nederland gebruiken 1,6 miljoen vrouwen de anticonceptiepil. 90% van de gebruiksters behoort tot de leeftijdsgroep van 15 tot en met 45 jaar. Van alle vrouwen in deze leeftijdsgroep gebruikt 41% de pil. Rond de leeftijd van 22 jaar wordt de pil het meest gebruikt (figuur 2).

Terug naar 2de generatie

Sinds er een paar jaar geleden aanhoudend berichten in de krant verschenen over een verhoogde kans op trombose bij het gebruik van 3de generatiepillen (zoals Marvelon^®, Mercilon^® en Femodeen^®), is de omzet van deze anticonceptiepillen drastisch teruggelopen. Naar verwachting zal de 3de generatiepil dit jaar 930.000 keer worden verstrekt via de apotheek; 9% minder dan vorig jaar. Vergeleken met 1997 – het jaar waarin het gebruik van de 3de generatiepil haar hoogtepunt kende – is het aantal verstrekkingen inmiddels met bijna 40% gedaald. Vooral de 2de generatiepillen, in het bijzonder Microgynon^® 30 (met 1,5 miljoen verstrekkingen per jaar veruit de meest gebruikte anticonceptiepil), profiteren van de neergang bij de 3de generatie.

Affaire Implanon^®

Een ander anticonceptivum dat de afgelopen paar jaar sterk in de publieke belangstelling staat is het middel Implanon^®, een middel dat in een kunststofstaafje onderhuids door een (huis)arts wordt ingebracht en drie jaar lang werkzaam blijft. Onlangs werd een huisarts veroordeeld tot het betalen van een schadeclaim aan een vrouw die ongewenst zwanger werd, omdat het staafje onjuist zou zijn ingebracht. De schadeclaim kan oplopen tot een bedrag van € 1 miljoen. Letselschadeadvocaten hebben op dit moment een rechtszaak tegen de Nederlandse producent Organon in voorbereiding.

Vooralsnog lijkt al deze publiciteit het middel niet te deren. Sinds de introductie in september 1999 tot en met juni 2003 is het middel 13.000 keer verstrekt via de openbare apotheek. Gedurende de eerste maanden van 2003 steeg het gebruik van Implanon^® met 38%. Volgens opgave van de producent zou het middel inmiddels wereldwijd door 1 miljoen vrouwen worden gebruikt. Implanon^® wordt het meest gebruikt door vrouwen in de leeftijd van 25 tot 32 jaar.

NuvaRing^®

In februari 2003 introduceerde Organon een alternatieve vorm van anticonceptie: de NuvaRing^®. Het gaat hierbij om een flexibele anticonceptiering die maandelijks ingebracht wordt in de vagina. De ring bevat een kleine hoeveelheid van dezelfde werkzame stoffen die voorkomen in bepaalde anticonceptiepillen. De NuvaRing^® wordt maandelijks ongeveer 2.500 keer verstrekt via de openbare apotheek.

Figuur 1: aantal keren dat de pil is verstrekt via de openbare apotheek

Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen

Figuur 2: percentage vrouwen dat de pil gebruikt op 1 januari 2003

Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen

Tabel 1: classificatie anticonceptiepillen