Ziekenfondsverzekerde slikt meer

Ziekenfondsverzekerden gebruiken meer geneesmiddelen dan particuliere verzekerden. Uit cijfers van de Stichting Farmaceutische Kengetallen blijkt dat de openbare apotheken het afgelopen jaar gemiddeld 10 keer een geneesmiddel op recept aan een ziekenfondsverzekerde hebben verstrekt. Bij de particuliere verzekerden komt het gemiddelde even onder de 7 uit. Dit verschil vertaalt zich ook in navenant hogere geneesmiddelenuitgaven bij ziekenfondsverzekerden. In 2002 gebruikte een ziekenfondsverzekerde gemiddeld voor € 287 aan geneesmiddelen (Hierbij zijn alleen de geneesmiddelen in beschouwing genomen die voor vergoeding via de zorgverzekeraar in aanmerking komen). De uitgaven per ziekenfondsverzekerde zijn daarmee bijna 50% hoger dan bij particulier verzekerden.

In het ziekenfonds

Volgens opgave van het College van Zorgverzekeringen (CVZ) waren gedurende 2002 10.172.000 personen aangesloten bij een ziekenfonds. Dit impliceert dat 62,9% van de bevolking valt onder het ziekenfonds. Het overige deel van de bevolking is particulier verzekerd of niet-verzekerd. Deze laatste categorie neemt de SFK in haar berekeningen mee als particulier verzekerden. Uit de cijfers van het CVZ kan worden afgeleid dat ongeveer 335.000 personen in ons land niet als verzekerde staan ingeschreven. Personen die jonger zijn dan 65 jaar komen in aanmerking voor het ziekenfonds als hun vaste loon (bij fulltime aanstelling) lager is dan € 31.750 (loongrens 2003). Bij personen van 65 jaar en ouder geldt een afwijkende regeling.

Verklaringen

Voor het verschil in geneesmiddelengebruik tussen ziekenfondsverzekerden en particulier verzekerden zijn een aantal verklaringen te geven. Het hogere geneesmiddelengebruik in de ziekenfondssector is in beperkte mate toe te schrijven aan verschillen in leeftijdsopbouw. Verhoudingsgewijs zijn er meer ouderen bij een ziekenfonds aangesloten dan bij een particuliere zorgverzekeraar. Personen van 65 jaar en ouder gebruiken drie keer zo veel geneesmiddelen als de gemiddelde Nederlander.

Naast de leeftijdsopbouw speelt ook de sociale achtergrond een belangrijke rol. Uit diverse onderzoeken blijkt dat personen uit de hogere sociale klassen een betere gezondheidsbeleving hebben dan personen uit de lagere sociale klassen. De relatie geldt overigens ook omgekeerd. Iemand die langdurig arbeidsongeschikt is door ziekte, zal doorgaans in inkomen achteruit gaan. Daarnaast kunnen personen met een minder goede gezondheid beperkt zijn in hun carrièremogelijkheden.

Geneesmiddelengroepen

Van de totale geneesmiddelenuitgaven in ons land is 72% terug te voeren op ziekenfondsverzekerden. Bij maagzuurremmers (75%), antidepressiva (75%), angst- en kalmeringsmiddelen (79%) en anti-psychotica (85%) is dit aandeel hoger. Bij cholesterolverlagers (68%) is het aandeel van de ziekenfondsverzekerden in de totale uitgaven juist weer iets lager. Deze verschillen zijn niet volledig verklaarbaar door de verschillen in leeftijdsopbouw.

Figuur 1: geneesmiddelenuitgaven per ziekenfonds- en particulier verzekerde

Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen

Tabel 1: aandeel ziekenfondsverzekerden in top-10 geneesmiddelenuitgaven (exclusief BTW) via de openbare apotheek in Nederland