Streven naar overleven

Uit onderzoek van de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) naar de gevolgen van het voornemen van Minister De Geus om de apotheekprijzen van geneesmiddelen drastisch te korten, bleek dat meer dan de helft van de apothekers in de rode cijfers zal belanden. Een op de vijf apothekers verwacht bij onverkorte invoering failliet te gaan. De overige apothekers geven aan dat zij forse maatregelen zullen moeten treffen om een gezonde bedrijfsexploitatie te waarborgen, zoals het snijden in het personeelsbestand. Per saldo komen er bij definitieve invoering van het plan van De Geus ruim 2.000 banen in de openbare apotheken op de tocht te staan.

Bij het onderzoek is aan de apothekers gevraagd welke maatregelen zij overwegen als de plannen van Minister De Geus doorgaan. De belangrijkste maatregelen staan hieronder weergegeven. Van belang is op te merken dat de SFK geen oordeel uitspreekt over de door apothekers geopperde maatregelen.

Kwaliteit/Farmaceutische patiëntenzorg

Een aantal apothekers meldt te willen stoppen met medicatiebewaking en het verzorgen van individuele en collectieve zorgactiviteiten. Ook overweegt men te stoppen met instructie (bijvoorbeeld bij eerste uitgifte of astma) en het geven van gebruiksadviezen aan huis. Verder meldt men geen onbetaald overleg met artsen (FT(T)O), de thuiszorg en met diabetesverpleegkundigen meer te willen houden. Een aantal apothekers wil de informatie-uitwisseling met specialisten en ziekenhuizen stopzetten.

Assortiment

Veel apothekers willen stoppen met de verstrekking van verliesgevende producten, zoals magistrale bereidingen, incontinentiematerialen, cosmetica, homeopathie, voedingssupplementen en dure geneesmiddelen (HIV-middelen). Sommige apothekers zien dan weer een kans in de nieuwe situatie en wil de drogisterijfunctie van de apotheek uitbreiden. Vaak is genoemd het voornemen om de substitutiemogelijkheden optimaal te benutten in het voordeel van de apotheek. Daarbij schuwt men zelfs de mogelijkheid tot farmacotherapeutische substitutie (in overleg met voorschrijvers) niet.

Service

Een voor de hand liggende bezuiniging is het verminderen van het aantal openingsuren (’s avonds, in het weekeinde en tussen de middag). Het leveren van diensten ten behoeve van derden willen enkele apothekers uitsluitend nog doen tegen een kostendekkende vergoeding (levering aan gevangenissen, verzorgings- en bejaardentehuizen, vullen van weekdozen). Bezorgfaciliteiten zullen worden beperkt en door sommige apothekers alleen nog tegen betaling plaatsvinden (eventueel door de zorgverzekeraar). Men wil de apotheekvoorraad verminderen en minder vaak bestellen. Daardoor zal men vaker nee moeten gaan verkopen. Verder is een aantal apothekers voornemens om de serviceactiviteiten te beperken, zoals het innemen van oude geneesmiddelen en het verstrekken van gratis naaldencontainers.

Organisatorisch

Om kosten te besparen gaan apothekers stoppen met onbetaalde nevenactiviteiten (departementale bestuursfuncties zijn genoemd) en zullen ze proberen betaalde nevenactiviteiten (adviesfuncties) te ontplooien. Werkzaamheden ten behoeve van onderzoek voor derden (WINAp, SIR, Prismant, SFK) zullen niet meer zonder kostendekkende vergoeding worden uitgevoerd. Verder dreigt de apotheker kostbare lidmaatschappen, zoals dat van de KNMP, en deelname aan een apotheekformule op te zeggen.

Financieel/Economisch

Apothekers gelasten een op handen zijnde verbouwing af en stellen investeringen uit of bij. Ook willen apothekers niet meer investeren in de automatisering van gelieerde huisartsen (in hetzelfde gezondheidscentrum). Patiënten dreigen contant te moeten gaan betalen of kunnen uitsluitend op rekening afhalen als ze een machtiging tot automatische incasso hebben afgegeven. Een andere mogelijkheid is om alleen rechtstreeks bij de verzekeraar te declareren als die een passende vergoeding geeft voor de administratieve lasten. Sommige apothekers denken op de administratieve lasten te besparen door alle contracten met verzekeringsmaatschappijen behalve de grootste regionale op te zeggen.

Personeel

In de apotheek zal het werk gedaan moeten worden met minder personeel. Voortschrijdende robotisering in de apotheek zal daarbij plaatsvinden. Ook zal de apotheker zelf meer meewerken bij alle werkzaamheden in de apotheek. Bovendien komen de opleidingsinstituten in de problemen. Er zal geen medewerking meer worden verleend aan opleidingen (stagiaires) en geen studiefaciliteiten meer ter beschikking worden gesteld aan assistenten en ander personeel.

Sluiten

Zoals gezegd zal een aantal apotheken de deuren moeten sluiten. Het opheffen van één of meer apotheken binnen een maatschap en het bewerkstelligen van fusies met andere apotheken zullen tot een kostenreductie moeten leiden.

Dit is een publicatie van de Stichting Farmaceutische Kengetallen.
Overname van tekst, gegevens, tabellen of grafieken is toegestaan mits onder volledige bronvermelding.