Aftobben

Met de invoering van de kortingsmaatregel van Minister De Geus ten aanzien van de inkoopvergoeding van receptgeneesmiddelen hebben apotheken er belang bij dat artsen duurdere geneesmiddelen voor een langere periode voorschrijven (op het moment van schrijven is de uitkomst van de diverse juridische procedures die tegen de maatregel zijn aangespannen nog ongewis; op 29 april jl. heeft het College van Beroep voor het Bedrijfsleven de maatregel geschorst). Bij single source-geneesmiddelen die per dag € 2,30 of meer kosten is het voor apotheken aantrekkelijker als artsen deze middelen in één keer voor een heel kwartaal aan de patiënt voorschrijven in plaats van per maand of per twee maanden. Bij multi source-geneesmiddelen ligt dit omslagpunt al bij een kostprijs van € 1,32 per dag.

De maatregel

De bezuinigingsmaatregel komt er grofweg op neer dat apotheken bij zogeheten single source-geneesmiddelen verplicht zijn om een korting van 8% door te berekenen aan de patiënt of zorgverzekeraar – ongeacht de korting die de apotheken zelf op het betreffende product realiseren. Bij multi source-geneesmiddelen, geneesmiddelen waarbij volgens het Ministerie van Volksgezondheid meerdere geneesmiddelenfabrikanten een vergelijkbaar product leveren, loopt de verplicht door te berekenen korting op tot 40%. Per afgeleverd geneesmiddel is de door de overheid opgelegde korting gelimiteerd tot een bedrag van € 9,00 voor single source-geneesmiddelen en een bedrag van € 40,00 voor multi source-geneesmiddelen. Door deze aftopping wordt het verlies voor de apotheken in bepaalde situaties enigszins beperkt.

Als gevolg van de maatregel moeten apotheken over het gehele assortiment gemiddeld 18% korting doorberekenen. Bij sommige apotheken loopt dit percentage op tot 23%. Enerzijds heeft dit te maken met de specifieke mix van single source- en multi source-geneesmiddelen binnen de praktijk. Anderzijds heeft ook de periode waarvoor artsen geneesmiddelen voorschrijven weerslag op het bedrag dat apotheken moeten inleveren.

Omslagpunt

Als de artsen op één recept voor een langere periode een bepaald geneesmiddel voorschrijven, neemt de kans toe dat het in te leveren kortingsbedrag wordt afgetopt op het maximum van € 9,00 respectievelijk € 40,00. Bij het bereiken van de betreffende maxima, hoeft de apotheek over het meerdere geen korting meer in te leveren. Daar staat tegenover dat als artsen voor een langere periode geneesmiddelen voorschrijven de patiënt minder vaak terugkomt in de apotheek. Hierdoor moet de apotheek minder recepten afhandelen en ontvangt de apotheek minder receptregelvergoeding. De vaste receptregelvergoeding die apotheken per afgeleverd receptgeneesmiddel in rekening mogen brengen bedraagt per 1 mei 2003 € 6,30 (exclusief BTW; ook deze bijstelling is afhankelijk van de uitkomst van de diverse juridische procedures die tegen de maatregel De Geus zijn aangespannen; ook deze bijstelling is geschorst). Met het afschaffen van de stimulansregeling is de forfaitaire aftrek die ter compensatie in het tarief was opgenomen komen te vervallen. Afhankelijk van de prijs van het geneesmiddel kan het voor de apotheek aantrekkelijk zijn dat een geneesmiddel voor een kortere of langere periode wordt voorgeschreven. In de figuren 1 en 2 is weergegeven wat – afhankelijk van de dagkosten van het geneesmiddel - de kwartaalopbrengst voor de apotheek is, als een geneesmiddel per maand, per twee maanden of per drie maanden wordt voorgeschreven en afgeleverd. Naast de in te leveren korting, de aftopping en de hoogte van de receptregelvergoeding is bij deze berekeningen rekening gehouden met het feit dat het afhandelen van een recept ook variabele praktijkkosten (bijvoorbeeld personeelskosten) met zich meebrengt. Aangenomen is dat 40% van de receptregelvergoeding geldt als vergoeding voor directe variabele praktijkkosten. Bij duurdere multi source-geneesmiddelen kan het aldus berekende voordeel voor de apotheek tot € 290 per gebruiker per jaar oplopen, als een geneesmiddel per kwartaal in plaats van per maand wordt voorgeschreven.

Figuur 1: kwartaalopbrengst per geleverd receptgeneesmiddel na claw back, single source

Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen

Figuur 2: kwartaalopbrengst per geleverd receptgeneesmiddel na claw back, multi source

Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen

Toegevoegde figuur na verlaging aftopping multi source van € 40 naar € 20:

Figuur 3: kwartaalopbrengst per geleverd receptgeneesmiddel na claw back, multi source aftopping € 20