De apotheekcijfers van 2002

Het afgelopen jaar is de omzet farmaceutische hulp van de gemiddelde openbare apotheek met € 139.000 gestegen tot € 2.255.000. Ten opzichte van het jaar 2001 betreft dit een toename van 6,6%. Dit is de laagste omzettoename sinds 1997. In dat jaar drukte de invoering van de Wet Geneesmiddelenprijzen (medio 1996) de omzetgroei bij apotheken. De gematigde groei in 2002 is terug te voeren op drie factoren:

• Een beperkte toename van het geneesmiddelengebruik;
• Een aantal prijsverlagingen bij veelgebruikte geneesmiddelen;
• Een bovengemiddelde groei van het aantal apotheekvestigingen in ons land.

Inkoopvoordelen

De geneesmiddelenkosten bepalen met € 112.000 veruit het grootste gedeelte van de omzetstijging. De toename van de apotheekinkomsten (€ 27.000) wordt volledig verklaard door hogere inkomsten uit de receptregelvergoeding. Per 1 januari 2002 werd de receptregelvergoeding verhoogd van € 5,67 naar € 6,00. Deze verhoging vloeide voort uit het Akkoord op Hoofdlijnen dat de toenmalige minister van Volksgezondheid in 1999 met de apothekers gesloten heeft. In ruil voor in te leveren inkoopvoordelen (de claw back) is de apothekers toen een meer kostendekkend tarief in het vooruitzicht gesteld.

Als gevolg van deze claw backmaatregel hebben apothekers in 2002 per apotheek € 97.000 aan inkoopvoordelen ingeleverd. Onlangs adviseerde het College Tarieven Gezondheidszorg (CTG) de claw backregeling zodanig aan te passen dat er per apotheek een slordige € 300.000 aan (vermeende) inkoopvoordelen wordt afgeroomd. Dit betekent dat de apothekers binnen hun praktijkexploitatie langzamerhand even afhankelijk zijn van het bedingen van inkoopvoordelen als van de receptregelvergoeding.

Meer verspilling?

In 2002 behandelde de gemiddelde apotheek 78.800 artsenvoorschriften. Dit zijn er 800 meer dan in 2001: een stijging van slechts 1%. De voorgaande jaren was een toename van 3 tot 4% gebruikelijk. De Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) constateert dat artsen per recept een steeds grotere hoeveelheid geneesmiddelen voorschrijven. In 2002 kregen patiënten gemiddeld voor 48 dagen geneesmiddelen voorgeschreven. Invoering van de door het CTG voorgestelde claw backregeling zal ertoe leiden dat er voor een nog langere periode geneesmiddelen worden voorgeschreven en afgeleverd. Binnen het voorstel van het CTG zullen apotheken bij het afleveren van diverse geneesmiddelen geld moeten toeleggen. Binnen de huidige claw backregeling is dit verlies gemaximeerd tot een bedrag van € 6,80 per verstrekking. Dit bedrag verhoudt zich tot de receptregelvergoeding van € 6,10 (niveau 2003). Het CTG stelt voor het maximum claw backbedrag per verstrekking te verhogen tot € 9,00 respectievelijk € 20,00. Bij duurdere geneesmiddelen waarop de apotheken geen korting krijgen, kan het verlies per aflevering dus oplopen tot € 20,00 - € 6,10 = € 13,90. Door per keer meer geneesmiddelen voor te schrijven en af te leveren kan het verlies voor de apotheek worden beperkt. Dit verhoogt de kans dat een deel van de afgeleverde geneesmiddelen ongebruikt blijven.

Afschaffen stimulansregeling

Hoewel de apotheken in 2002 opnieuw meer merkloze receptgeneesmiddelen hebben afgeleverd (43% van alle verstrekkingen), zijn de stimulansopbrengsten evenals het voorgaande jaar met een kleine 10% gedaald. Oorzaak is het verder afnemend prijsverschil tussen generieke geneesmiddelen en specialités.

Het CTG adviseert om de stimulansregeling af te schaffen, omdat deze regeling binnen de door het CTG voorgestelde prijssystematiek geen toegevoegde waarde heeft. Bij de vaststelling van de receptregelvergoeding wordt op dit moment rekening gehouden met de beperkte stimulansopbrengsten die apotheken aanvullend realiseren in de vorm van een forfaitaire aftrek. Als de stimulansregeling wordt afgeschaft, zal de receptregelvergoeding met € 0,14 moeten worden verhoogd.

Tabel 1: omzet farmaceutische hulp per apotheek in 2002