Clopidogrel: snelle stijger
6 december 2002, Pharmaceutisch Weekblad, Jaargang 137 Nr 49
Van deze groep zijn acetylsalicylzuur (o.a. Aspirine®) en carbasalaatcalcium (o.a. Ascal®) de belangrijkste vertegenwoordigers. Het laatste middel is een oplosbare vorm van acetylsalicylzuur dat daardoor minder maagklachten kent. Beide middelen worden in hogere dosering ook als pijnstiller gebruikt. Deze middelen zijn zeer goedkoop en afhankelijk van de dosering ook zonder recept te verkrijgen. Voor chronisch gebruik worden beide middelen vergoed.
Door de lage kosten zijn deze bloedverdunners de laatste jaren nauwelijks onderwerp van gesprek geweest. Sinds 1999 stijgen de kosten van deze bloedverdunners in extreme mate. De kosten in het derde kwartaal van 2002 zijn 35% hoger dan de kosten in het derde kwartaal van 2001. Deze kostenstijging is toe te schrijven aan één geneesmiddel, het relatief nieuwe middel clopidogrel.
Introductie na obstructie
Clopidogrel wordt verkocht onder de naam Plavix® en wordt geproduceerd door Sanofi-Synthélabo. Het geneesmiddel is sinds 1998 beschikbaar en werd aanvankelijk niet vergoed. Sinds juli 2000 is dit gewijzigd naar een volledige vergoeding. Sindsdien stijgt het gebruik explosief. Het geneesmiddel werd aanvankelijk vergoed voor patiënten die overgevoelig zijn voor acetylsalicylzuur. Naar aanleiding van een rechtszaak, halverwege 2001, werd clopidogrel vergoed voor patiënten die niet met acetylsalicylzuur behandeld kunnen worden. Dit komt voor bij mensen met ademhalingsklachten zoals COPD. Ongeveer 10% van deze mensen is niet met acetylsalicylzuur te behandelen. Ongeveer 4 à 5 % van de mensen lijdt aan één van deze ziekten. Ook maagklachten kunnen aanleiding zijn om het gebruik van acetylsalicylzuur te staken. Onlangs is volgens het Geneesmiddelenbulletin het indicatiegebied van clopidogrel verder verbreed.
Er is uitgebreid onderzoek gedaan naar de effectiviteit van clopidogrel in vergelijking met andere bloedverdunners. Over de uitkomsten van dit onderzoek is veel discussie geweest. Acetylsalicylzuur (of carbasalaatcalcium) is volgens de CBO richtlijn vooralsnog het eerste keus middel. Clopidogrel werd als niet kosteneffectief beoordeeld en word als derde keus aanbevolen. Bovendien werd gesteld dat niet ondubbelzinnig is aangetoond dat clopidogrel beter is dan acetylsalicylzuur.
Acetylsalicylzuur is niet duur
Het gebruik van clopidogrel is de afgelopen jaren zeer sterk gestegen. In het derde kwartaal van 2000 werd clopidogrel 3000 keer verstrekt. In het derde kwartaal van 2002 lag het gebruik met 25.000 voorschriften ruim 8 keer zo hoog. Dit komt overeen met 2,7% van het totaal aantal voorschriften van de bloedverdunners. Tot halverwege 2001 werd clopidogrel vrijwel uitsluitend door medisch specialisten voorgeschreven. In het derde kwartaal van 2002 was 55% van de recepten van een huisarts afkomstig. Dit is inclusief herhalingsreceptuur.
De kosten van een behandeling van een jaar zijn voor acetylsalicylzuur en voor carbasalaatcalcium ongeveer € 18,-. De kosten van een behandeling van een jaar met clopidogrel zijn € 670. Doordat de kosten per voorschrift van clopidogrel van een andere orde van grootte zijn dan van acetylsalicylzuur neemt clopidogrel meer dan 20% van de totale kosten van de via de openbare apotheek verstrekte bloedplaatjesaggregatieremmers (figuur 1) voor zijn rekening. De totale kosten van clopidogrel bedroegen in het derde kwartaal van 2002 ruim € 2,5 miljoen. De kosten van clopidogrel stijgen niet alleen, ze stijgen ook steeds sneller. Hierdoor is clopidogrel het derde kwartaal van 2002 in de top 10 van de geneesmiddelen met de hoogste uitgavengroei binnengekomen.
Figuur 1: extreme kostenstijging bloedplaatjesaggregatieremmers
Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen
Dit is een publicatie van de Stichting Farmaceutische Kengetallen.
Overname van tekst, gegevens, tabellen of grafieken is toegestaan mits
onder volledige bronvermelding.