Geneesmiddelenuitgaven stijgen met 8%

Gedurende de eerste negen maanden van dit jaar hebben de artsen meer recepten uitgeschreven dan in dezelfde periode een jaar geleden. Het aantal geneesmiddelen dat via de openbare apotheek is verkregen steeg met 2,4%. Als gevolg hiervan namen de geneesmiddelenuitgaven met 8,1% toe. Op jaarbasis komt dit neer op een uitgavenstijging van € 275 miljoen, ofwel € 19 per persoon. Opnieuw behoren de cholesterolverlagers en de antidepressiva tot de geneesmiddelengroepen waar zich de grootste stijging voordoet.

Groei bij receptgeneesmiddelen

In de periode januari tot en met september 2002 leverden de ruim 1.600 openbare apotheken in ons land 96 miljoen keer een geneesmiddel af dat voor vergoeding via de zorgverzekeraar in aanmerking komt. In 86% van de gevallen betreft het een receptgeneesmiddel: een geneesmiddel dat uitsluitend op recept en uitsluitend in de apotheek verkrijgbaar is. De toename van het geneesmiddelengebruik is volledig op deze categorie terug te voeren. De openbare apotheken leverden dit jaar nauwelijks meer zelfzorggeneesmiddelen op recept af.

Meer merkloze geneesmiddelen

Merkloze geneesmiddelen zijn gemaakt naar het voorbeeld van een merkgeneesmiddel waarvan het patent verlopen is. De trend dat steeds vaker een merkloos geneesmiddel wordt afgeleverd in plaats van een duurder merkgeneesmiddel blijft zich doorzetten. Van alle receptgeneesmiddelen die in september 2002 zijn verstrekt, betreft 44% een merkloos geneesmiddel. Hoewel de merkloze geneesmiddelen altijd nog goedkoper zijn dan de originele merkgeneesmiddelen waarvan ze zijn afgeleid, heeft de patiënt er nauwelijks financieel baat bij. De totale besparing die gerealiseerd wordt met het afleveren van merkloze geneesmiddelen zal dit jaar uitkomen op € 11 miljoen. Dit komt neer op een besparing van 0,3% op de geneesmiddelenuitgaven.

Besparingsvoorstel

De KNMP, de beroepsorganisatie van apothekers, deed onlangs een voorstel om de prijzen van geneesmiddelen waarvan het patent verlopen is met 30% te verlagen en de claw back (kortingspercentage dat apothekers verplicht moeten doorberekenen aan de patiënt/de zorgverzekeraar) voor patentgeneesmiddelen bij te stellen tot 5% (tot maximaal € 6,80 per verstrekking). Als dit voorstel wordt opgevolgd, zal er het komend jaar € 400 miljoen (inclusief BTW en inclusief apotheekhoudende huisartsen) bezuinigd kunnen worden op de geneesmiddelenuitgaven. Dat is € 200 miljoen meer dan hetgeen de huidige claw backregeling (verplichte korting van 6,82% op alle geneesmiddelen tot een maximum van € 6,80 per verstrekking) bespaart. Het Ministerie van Volksgezondheid onderzoekt op dit moment de juridische haalbaarheid van een substantiële prijsverlaging bij uit-patentgeneesmiddelen.

Vertrouwd beeld

Het is inmiddels een vertrouwd beeld dat het toenemend gebruik van cholesterolverlagers en antidepressiva een grote bijdrage leveren aan de algehele stijging van de geneesmiddelenuitgaven. De maagzuurremmers zijn weggezakt uit de top 3. Dit is toe te schrijven aan het verlopen van het patent op omeprazol (Losec^®). Sinds maart van dit jaar bieden diverse generieke leveranciers omeprazol capsules aan tegen een prijs die gemiddeld 14% lager ligt dan de prijs van het merkgeneesmiddel Losec^®.

De sterke uitgaventoename bij de Astma/COPD-middelen (R03A) hangt samen met een uitgavendaling van € 5 miljoen bij de verwante therapeutische groep R03B: overige tracheale middelen bij Astma/COPD.

Tabel 1: Top-10 toename geneesmiddelenuitgaven januari-september 2002