Pakket of rokers uitdunnen?

De grondleggers van dit kabinet waren van mening dat de vergoeding van bepaalde geneesmiddelen afhankelijk gesteld zou kunnen worden van de levensstijl van de persoon in kwestie. Personen die roken zouden niet meer dezelfde rechten krijgen als personen die niet roken. Des te opmerkelijker is het advies dat het College van Zorgverzekeringen (CVZ) onlangs uitbracht aan de Minister. Het CVZ adviseert effectieve stoppen-met-rokenmethoden in de toekomst te vergoeden. Het CVZ stelt dat de beste resultaten worden geboekt met methoden die bestaan uit een professioneel begeleidingstraject (bijvoorbeeld via de huisarts) in combinatie met het gebruik van het ontwenningsmiddel bupropion of een nicotinevervanger.

Schatting

Sinds enkele jaren voert het Ministerie van VWS een tabaksontmoedigingsbeleid. Doelstelling van dit beleid is om het aandeel rokers in ons land terug te brengen van 34% in 1999 tot 28% in 2004. Volgens onderzoek van het NIPO rookte in 2001 30% van de bevolking. Jaarlijks worden er 1 miljoen (min of meer) serieuze pogingen gedaan om te stoppen met roken. Na één jaar blijken hiervan volgens het CVZ 70.000 personen nog steeds niet te roken. Een publiciteitscampagne én het vergoeden van effectieve behandelmethoden moeten er volgens het CVZ toe leiden dat er jaarlijks 1,5 miljoen pogingen worden ondernomen en dat het succespercentage wordt verhoogd van 7% naar 13%.

Het CVZ schat dat het vergoeden van deze behandelmethoden jaarlijks € 25 miljoen tot € 50 miljoen extra kost. Het resultaat hiervan zou zijn dat – los van de publiciteitscampagne - maximaal 24.000 personen per jaar extra met het roken zullen stoppen. Het CVZ meldt overigens zelf niet te kunnen inschatten hoeveel mensen met een begeleidingstraject rond stoppen met roken zullen beginnen, als het vergoed wordt. Omdat het CVZ wel stelt dat de stopkans bij een effectief begeleidingstraject twee tot drie keer zo hoog is als normaal (7%), kan op de achterkant van een sigarendoosje worden berekend, dat dat tussen de 115.000 en 170.000 personen moeten zijn om op een resultaat van 24.000 stoppers te komen.

Gebruikscijfers

Uit de cijfers van de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) blijkt dat gedurende het eerste halfjaar van 2002 13.700 personen het ontwenningsmiddel bupropion via de openbare apotheek verstrekt hebben gekregen. Op jaarbasis gaat het om ongeveer 27.000 personen. Het gebruik piekt rond de leeftijd van 45 jaar (zie figuur 1). 95% gebruikt het middel op voorschrift van een huisarts. Nog eens 2.700 personen kochten in de eerste zes maanden van dit jaar een nicotinevervanger in de openbare apotheek. Nicotinepleisters en nicotinekauwgum zijn zonder recept van een arts ook verkrijgbaar in de drogisterij. Bupropion is uitsluitend op recept verkrijgbaar in de apotheek. Sinds begin 2001 is het gebruik van bupropion gehalveerd. In die periode verschenen er berichten in de (Engelse) media waarin een relatie werd gelegd tussen het gebruik van bupropion en een aantal overlijdensgevallen.

Vervijfvoudiging vraag?

Via de openbare apotheken wordt er nu jaarlijks voor € 4 miljoen aan antirookmiddelen uitgegeven (hiervan heeft 86% betrekking op bupropion). Deze middelen komen volledig voor rekening van de gebruiker. Begin jaren negentig was dit anders. Nicotinepleisters en nicotinekauwgum - bupropion was toen nog niet op de markt – werden toen wel vergoed en waren uitsluitend verkrijgbaar via de apotheek. De apotheekomzet van deze middelen was in die periode 5 keer zo hoog als in 1994, het jaar waarin besloten werd de antirookmiddelen niet langer te vergoeden. Het CVZ vindt ook niet dat deze middelen nu opnieuw in alle gevallen vergoed moeten worden. Bij overname van het advies door het ministerie van VWS gaan zij nader onderzoeken welke criteria er aan de vergoeding kunnen worden gesteld. Zowel een kuur met bupropion als met nicotinepleisters kost bijna € 200, ongeveer evenveel als de prijs van 60 pakjes sigaretten.

Figuur 1: gebruikers bupropion naar leeftijdscategorie in 2002