Zomerleed op recept

Desalniettemin zijn er receptgeneesmiddelen die in de zomer vaker worden verstrekt dan normaal. De verzengende zon, troebel badwater en prikkelbare insecten kunnen in de zomer kleine en grote ongemakken opleveren. En ook het gebruik van teenslippers leidt in de zomermaanden tot extra toeloop naar de apotheek.

Bescherming tegen UV-straling

Vitiligo is een (goedaardige) aandoening waardoor de huid en het haar pigment verliezen. De pigmentcellen worden vernietigd en de stof die de huidskleur bepaalt (melanine) wordt niet meer aangemaakt. Hierdoor verschijnen er witte plekken op de huid, die bij blootsteling aan de zon erg kunnen verbranden. Bovendien kan zonnebrand vitiligo veroorzaken bij die personen die hiertoe aanleg hebben. Ter voorkoming van zonnebrand kan de arts het middel Contralum ultra^® voorschrijven. Dit wordt vergoed door de zorgverzekeraar. De lichtbeschermingsfactor bij dit preparaat bedraagt 7 voor UV-A-straling en 10 voor UV-B-straling. Opgemerkt kan worden dat er vrij verkrijgbare cosmetische producten zijn die een vergelijkbare of hogere bescherming bieden tegen UV-A en UV-B. Contralum ultra^® wordt in de zomermaanden 31.000 keer verstrekt via de apotheek – bijna drie keer zo veel als anders - voor een bedrag van € 760.000.

Wespen- en bijensteken

Een anafylactische reactie is een extreme uiting van allergie die levensbedreigend kan zijn. Een dergelijke reactie kan bij bepaalde mensen onder meer veroorzaakt worden door insectensteken van bijvoorbeeld wespen of bijen. Indien deze personen door zichzelf of door anderen met een auto-injectorsysteem adrenaline (EpiPen^®) toegediend krijgen wordt de anafylactische reactie op een insectensteek onderdrukt. Risicopatiënten moeten de adrenaline-injectiepen voor eventuele noodgevallen altijd bij zich dragen. Jaarlijks worden 10.400 van dergelijke injectiepennen verstrekt, waarvan 43% gedurende de zomer.

Schimmelnagels

De aanblik van schimmelnagels in open sandalen geeft in de vakantiemaanden een extra impuls aan de vraag naar terbinafine (merknaam: Lamisil^®). In de zomerperiode is de vraag naar terbinafine 73% hoger dan in andere maanden). Een behandeling van de teennagels met terbinafine varieert qua duur van 12 weken tot 12 maanden. In de meeste gevallen zal de genezing dus pas volgen als men camping, strand of chloorparadijs al lang en breed verlaten heeft. De kosten van een behandeling met terbinafine kunnen oplopen tot € 850 en worden volledig vergoed door de zorgverzekeraar.

Sinds producent Novartis de rechtszaak met het Reclametoezicht van de Inspectie Gezondheidszorg in mei 2002 gewonnen heeft, wordt Nederland weer regelmatig bestookt met TV-spotjes waarin men wordt opgeroepen om de schimmelnagels te tonen aan de dichtstbijzijnde huisarts. Het afgelopen jaar verstrekten de openbare apotheken voor € 25 miljoen aan terbinafine. In de eerste helft van 2002 daalde de omzet met 15% ten opzichte van vorig jaar. Het is nog niet duidelijk in welke mate deze daling verband houdt met het tijdelijk uit de lucht halen van de reclamespots. Onder de huisartsen zijn er stemmen opgegaan om producent Novartis te boycotten vanwege de gekozen marketingstrategie.

Overige ongemakken

Naast bovengenoemde middelen worden er gedurende de zomermaanden meer allergiemiddelen (onder meer ten gevolge van hooikoorts), meer zure oordruppels (ter behandeling van een bacteriële oorinfectie), meer antizweetmiddelen en meer vakantiemedicatie (inclusief niet-pilgebruiksters die hun menstruatie willen uitstellen) verstrekt in de apotheek.

Tabel 1: Top-10 zomerreceptgeneesmiddelen in 2001

* de zomer is gedefinieerd als de maanden juni, juli en augustus. Het gebruiksniveau in de overige maanden geldt als referentiebasis (=100).