Roken als life style

Het afgelopen jaar is er voor € 253 miljoen aan cholesterolverlagers verstrekt via de openbare apotheken. Problemen met een hoog cholesterolgehalte kunnen niet alleen te maken hebben met een slecht voedingspatroon, maar ook met erfelijke aandoeningen en ziekten zoals diabetes, een traagwerkende schildklier of sommige nier- of leverziekten. Vertaling van bovengenoemd standpunt in praktische en rechtvaardige regels lijkt een zeer complexe aangelegenheid. Rokers zullen tegen de voorgenomen maatregel in kunnen brengen dat ze de staatskas jaarlijks spekken met € 1,6 miljard aan tabaksaccijnzen en dat de kosten van de gezondheidszorg op termijn juist stijgen als meer mensen stoppen met roken. Niet-rokers lijden vaker dan rokers aan de ziekte van Alzheimer en andere chronische ouderdomsziekten. Rokers sterven vooral aan longkanker, dat in vergelijking een minder lange lijdensweg en dus minder zorgkosten met zich meebrengt. Of zoals conferencier Freek de Jonge het verwoordde: “Roken is goed tegen astma”.

Ongezond

Dat roken erg ongezond is, staat tegenwoordig met rouwranden vermeld op de sigarettenpakjes. Uit gegevens van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) kan worden afgeleid dat ongeveer 1 op de 3 rokers overlijdt ten gevolge van aan roken gerelateerde aandoeningen. In het jaar 2000 ging het hierbij om 22.480 gevallen, waarvan 14.379 mannen. Volgens het NIPO rookte in 2001 30% van de bevolking. Dagelijks steekt een roker gemiddeld 14 keer een sigaret op.

Stoppen met roken

Ruim een half miljoen rokers hebben de intentie om binnen een half jaar met roken te stoppen. Bij 78% van hen speelt de (on)gezondheid hierbij een rol. Van de personen die proberen te stoppen met roken, maakt ongeveer 20% gebruik van hulpmiddelen. Tot de meest gebruikte hulpmiddelen behoren nicotinepleisters, nicotinekauwgum en het ontwenningsmiddel bupropion (merknaam Zyban®). Het gebruik van deze middelen wordt niet vergoed door de zorgverzekeraar. In 2001 is er via de openbare apotheken €4 miljoen uitgegeven aan dergelijke middelen. Het ging hierbij om 96.000 verstrekkingen. Het ontwenningsmiddel bupropion dat alleen op recept verkrijgbaar is, werd 73.600 keer verstrekt. Nicotinepleisters en nicotinekauwgum zijn zonder recept van een arts ook verkrijgbaar in drogisterij.

Goede voornemens

Een kuur met bupropion duurt ongeveer 9 weken en kost bijna € 200. Het middel is sinds december 1999 in ons land verkrijgbaar. Aanvankelijk nam de vraag naar bupropion gestaag toe. Nadat er begin 2001 berichten in de (Engelse) media verschenen waarin een relatie werd gelegd tussen het gebruik van bupropion en een aantal overlijdensgevallen, daalde de populariteit van bupropion sterk (figuur 1). 51% van de gebruikers van bupropion is vrouw. Dit is opvallend, omdat er meer mannen zijn die roken dan vrouwen (een verschil van 20%). Boven de leeftijd van 65 jaar is het gebruik van bupropion zeer beperkt.

Aangespoord door de goede voornemens met Nieuwjaar worden er in de maand januari de meeste antirookmiddelen verstrekt via de openbare apotheek (figuur 2). In januari verstrekken de apotheken ongeveer anderhalf keer zo veel van deze middelen als in de daaraan voorafgaande maanden.

Figuur 1: aantal keren dat het antidepressivum bupropion is verstrekt via de openbare apotheek

Figuur 2: aantal verstrekte antirookmiddelen via de openbare apotheek