"Gedifferentieerde claw-back is realistisch"

De laatste jaren leveren de apotheken steeds meer generieke geneesmiddelen af. Het afgelopen jaar betrof 42% van alle verstrekkingen farmaceutische hulp een generiek geneesmiddel. Toen de minister van Volksgezondheid begin 2002 kampte met problemen rond de bekostiging van de dak- en thuislozenzorg werden deze elementen aangegrepen om dit financieringsprobleem op te lossen. In april 2002 zijn de minister van VWS en de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP) onder meer overeengekomen bij generieke geneesmiddelen een hoger claw-backpercentage (20%) te hanteren dan bij de specialités en overige geneesmiddelen (5,6%). Teneinde te toetsen of een dergelijke differentiatie nog steeds aansluit bij de huidige praktijk verzocht het Hoofdbestuur van de KNMP de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) een vragenonderzoek onder gevestigde en beherend apothekers te houden.

Snelle en hoge respons

Het onderzoek vond plaats gedurende de eerste twee weken van de maand mei. Via e-mail werden de apothekers verzocht om deel te nemen aan het vragenonderzoek. Via een link kon men verbinding krijgen met een speciaal hiervoor ingerichte, beveiligde SFK-site. De site was alleen toegankelijk na invoering van een persoonlijk wachtwoord waarover de individuele apothekers reeds beschikten. De methode waarborgt een unieke en betrouwbare registratie.

De SFK beschikt niet over de e-mail-adressen van alle apothekers in Nederland. Daarnaast beschikken sommige apothekers niet over een e-mail-adres. Bij aanvang zijn er 1.220 apothekers per e-mail benaderd om deel te nemen aan het onderzoek. 500 apothekers (41%) hebben de vragenlijst ingevuld. De respons onder apotheekeigenaren (45%) was hoger dan bij de beherend apothekers in loondienst (35%). Laatstgenoemde apothekers hebben een minder direct belang bij de financiële exploitatie van de apotheek.

Hogere claw-back op generiek

Binnen het onderzoek geeft 81,3% van de apothekers aan, dat zij afspraken hebben met de groothandel waarbij er voor de omzet aan generieke geneesmiddelen een veel hoger kortingspercentage wordt berekend dan voor de omzet aan specialités. 17,5% van de respondenten stelt dat ze bij generieke geneesmiddelen en specialités eenzelfde kortingspercentage realiseren. Een aantal van hen plaatst hierbij de opmerking, dat zij met hun (belangrijkste) leverancier een overallprijsafspraak hebben gemaakt, waarbij er onderliggend een hoger kortingspercentage geldt voor generiek en een lager kortingspercentage voor specialités.

Op de vraag of de differentiatie van de claw-back naar generieke geneesmiddelen (20%) en specialités/overige geneesmiddelen (5,6%) realistisch is, oordeelt 74,7% dat dit het geval is. 25,3% van de apothekers is het hier niet mee eens. Uit de aanvullende opmerkingen blijkt dat deze apothekers het genoemde onderscheid om wisselende redenen niet realistisch vinden. Sommige apothekers vinden de claw-back op generiek te hoog, waardoor volgens hen de kans bestaat dat er meer specialités afgeleverd worden. Anderen vinden juist het claw-backpercentage voor specialités te hoog. Weer anderen hebben grote bezwaren tegen het tussentijds openbreken van de afspraken die de minister eind 1999 met de apothekers gemaakt heeft. Deze apothekers vinden dat de overheid zich geen betrouwbare onderhandelingspartner betoont en dat de KNMP niet met een tussentijdse aanpassing akkoord had moeten gaan.

Zorgen om tarief en zorgverzekeraars

Apothekers merken verder onder meer op, dat een aanpassing van de claw-back niet los mag worden gezien van een verhoging van de receptregelvergoeding tot kostendekkend niveau. Daarnaast vraagt men zich af hoe de aanpassing van de claw-back zich verhoudt tot de regionale initiatieven van zorgverzekeraars rond de inkoop van bepaalde hardlopers en de veranderende rol van zorgverzekeraars per 1 januari 2003. Veel apothekers pleiten ervoor dat generieke leveranciers zelf hun prijzen verlagen.