Prijsrisico afgewenteld op apotheek

Naast de vrij onderhandelbare prijzen van de dienstverlening door apothekers, gelden vanaf 1 januari van dit jaar vrije prijzen voor geneesmiddelen. Hierbij is de term ’vrije prijzen’ enigszins misleidend. Sommige verzekeraars wentelen onder het regime van de vrije prijzen het risico van prijsverhogingen van geneesmiddelen af op de apotheken door historische prijzen als maximale vergoedingsprijs op te nemen in de contracten. Daarnaast blijven de meeste regels van de overheid om de uitgaven aan receptplichtige geneesmiddelen te beheersen, bestaan.

Regels

In 2012 blijft de Wet Geneesmiddelenprijzen (WGP) van kracht. Via de WGP bepaalt de overheid dat leveranciers de prijs van receptgeneesmiddelen niet boven het gemiddelde prijsniveau van de landen België, Duitsland, Frankrijk en Groot–Brittannië, mogen vaststellen. De overheid stelt tweemaal per jaar – in maart en oktober – de maximumprijzen vast. De wet bepaalt dat de overheid een maximumprijs kan vaststellen en dit dus niet voor alle geneesmiddelen hoeft te doen. Overigens geldt de WGP voor de prijsstelling van de leveranciers, maar de reikwijdte strekt niet tot de prijzen die apotheken in rekening mogen brengen.
Ook het door de overheid ingestelde Geneesmiddelen Vergoedingssysteem (GVS) blijft intact. In het GVS wordt bepaald dat er voor onderling vergelijkbare geneesmiddelen een maximumvergoedingsbedrag per geneesmiddel geldt. Indien de door de fabrikant vastgestelde apotheekinkoopprijs hoger is dan deze limiet moet de patiënt het meerdere zelf betalen.

Clawback

De clawback is de enige wettelijke prijsregeling die daadwerkelijk is komen te vervallen. Deze maatregel verplichtte de apothekers om bij de declaratie van receptgeneesmiddelen een korting in rekening te brengen op de apotheekinkoopprijs. In 2011 ging dit om een korting van 6,82% met een maximum van € 6,80 per receptregel. Hoewel de wettelijke gronden onder de clawback zijn verdwenen, laten zorgverzekeraars in de aan apotheken aangeboden contracten de clawback — al dan niet onder een andere naam — terugkomen.

Prijsverhogingen fabrikanten

Door de contractafspraken laten sommige zorgverzekeraars de prijsverhogingen die fabrikanten doorvoeren voor rekening komen van de apotheek. Zo hebben Achmea en VGZ contracten aangeboden waarin vergoedingsprijzen niet hoger zijn dan het prijspeil van oktober 2011. DSW kiest voor het prijspeil van november 2011. Weliswaar vertoonden de prijzen van geneesmiddelen de afgelopen jaren onder invloed van de WGP over de gehele linie een dalende tendens, maar de kans op prijsverhogingen bij afzonderlijke producten vormt door deze contractuele verplichtingen een extra bedrijfsrisico voor de apotheek. Prijsverhogingen die fabrikanten ten opzichte van oktober 2011 hebben doorgevoerd tonen aan dat dit risico niet denkbeeldig is. Zo is bijvoorbeeld de huidige (januari 2012) prijs van Genotropin injectiepoeder bij bepaalde leveranciers al ruim € 200 per patroon hoger dan de door betreffende verzekeraars vergoede prijs. Bij Kiovig infusievloeistof kan het verlies voor de apotheek oplopen tot € 100 per flacon. Bij elkaar zorgen de sinds oktober 2011 doorgevoerde prijsverhogingen nu al voor een extra verliespost van gemiddeld €2.000 per apotheek op jaarbasis. Dit bedrag zal in de loop van 2012 verder oplopen. Als vergelijkbare afspraken in de contracten van 2011 waren opgenomen, dan zou dit vorig jaar per apotheek tot een verliespost van gemiddeld bijna € 10.000 hebben geleid.
Om apothekers te ondersteunen bij het beperken van deze verliezen zal de SFK met ingang van februari maandelijks een lijst publiceren van geneesmiddelen waarvan de apotheekinkoopprijs is verhoogd.

tabel 1: Prijsverhogingen bij afzonderlijke geneesmiddelen vormen door zorgverzekeraarscontracten een extra bedrijfsrisico voor de apotheek

Enkele voorbeelden van prijsstijgingen in januari 2012 ten opzichte van oktober 2011.