Lichte toename aantal apotheken

Het aantal apotheekvestigingen nam in 2011 per saldo met zeventien toe, nadat het aantal apotheken in 2010 nagenoeg gelijk was gebleven. Dit komt neer op een toename van 0,8%. Gerelateerd aan het toename van het geneesmiddelgebruik is deze toename beperkt. De hoeveelheid verstrekte geneesmiddelen per apotheek, uitgedrukt in standaarddagdoseringen (DDD), steeg namelijk met 3,5%. Verstrekte de gemiddelde apotheek in 2010 zo’n 3,81 miljoen DDD’s, in 2011 is dat gestegen naar 3,95 miljoen DDD’s, een stijging van 3,5%. Deze stijging van het aantal verstrekte DDD’s per apotheek was groter dan in de jaren daarvoor.

Openingen en sluitingen

Tegenover de 41 apotheken die in 2011 hun deuren openden, stonden 24 apotheken die definitief dicht gingen. De ontwikkelingen in het aantal apotheken dat zich richt op een specifieke vorm van dienstverlening – zoals poliklinische- en dienstapotheken – is vergelijkbaar met het jaar daarvoor. Onder de 41 nieuwe vestigingen in 2011 bevonden zich zes poliklinische apotheken. Dit is aanzienlijk minder dan de veertien poliklinische apotheken die in 2009 hun deuren openden. De behoefte aan dienstapotheken lijkt te zijn vervuld, want evenals in 2010 bleef het aantal dienstapotheken ongewijzigd. Het aantal apotheken dat in 2011 definitief dicht ging is met 24 lichtelijk lager dan de jaren ervoor toen van achtereenvolgens 28, 29 en 31 apotheken de deuren voorgoed op slot gingen.

Ketens en formules

Het aandeel van apotheken in eigendom van een keten in het totaal aantal openbare apotheekvestigingen bedroeg in 2011 31%. Gemeten naar apotheekvestigingen die in bezit zijn van een keten is Mediq de grootste. Dit bedrijf heeft zo’n 220 apotheken in eigendom. Daarnaast voeren ruim twintig zelfstandige apothekers als franchisenemer de Mediq-formule. De in 2010 gefuseerde ketens van Escura Apotheken en LLOYDS Apotheken vormen met 120 apotheken in eigendom en 40 franchisenemers de tweede apotheekketen van Nederland. Eind 2011 werd bekend gemaakt dat beide ketens, onderdeel van groothandel Brocacef Holding, in 2012 verdergaan onder de naam BENU. Alliance Healthcare is in 2011 qua omvang met 74 apotheken in eigendom de derde keten. Deze apotheken zijn in het straatbeeld als Kringapotheek herkenbaar, net zoals de zelfstandige apotheken die bij Alliance Healthcare zijn aangesloten. In totaal maken zo’n 260 apotheken gebruik van de Kring-formule. Daarnaast heeft Alliance Healthcare het internationale Boots apotheekconcept in Nederland verdubbeld van 9 naar 18 vestigingen. Tot slot nemen ruim 300 zelfstandige apotheken deel aan de Service apotheek formule.
In totaal is circa 55% van alle apotheken aangesloten bij een keten of een formule. De grote ketens Mediq, BENU en Alliance Healthcare zijn, samen met kleinere apotheekketens Medsen Apotheek (42  apotheken), Thio Pharma (25), Zorggroep Almere (15) en SAL apotheken (11), aangesloten bij de ASKA, Associatie van Ketenapotheken.

figuur 1: Na een stagnatie in 2010 nam het aantal apotheken in 2011 licht toe

Ontwikkeling van het aantal openbare apotheken (2003 – 2011).