Opmars cholesterolverlagers onderbouwd

NHG-Standaard

In januari 2006 is de NHG-Standaard Cardiovasculair Risicomanagement verschenen. Deze vervangt de NHG-standaarden Hypertensie en Cholesterol. Tegelijkertijd heeft ook een herziening van het behandelingsbeleid met betrekking tot risicobeperking van hart- en vaataandoeningen plaatsgevonden. Ten gevolge van deze beleidswijzigingen komen meer mensen in aanmerking komen voor behandeling met cholesterolsyntheseremmers. Een belangrijke wijziging is in dit verband de opheffing van de leeftijdsgrens voor de behandeling met deze middelen. In de vorige standaarden was opgenomen dat bij mannen ouder dan 70 jaar en bij vrouwen ouder dan 75 jaar het gebruik van deze middelen niet wordt geadviseerd. Nu wordt geadviseerd om een afweging te maken tussen de voor- en nadelen van een behandeling bij deze groep mensen.

Toenemend gebruik statines

Het gebruik van statines zit onveranderd in de lift, zo blijkt uit cijfers van de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK). Het totaal aantal voorschriften aan statines in 2001 bedroeg 2,7 miljoen. In 2005 is dit opgelopen tot 4,7 miljoen, een stijging van zo’n 15% per jaar (figuur 1). In 2005 was 54% van de voorschriften bestemd voor mannen en 46% voor vrouwen. Het gebruik bij de mannen komt voor 21% op het conto van de 70-plussers. Bij de vrouwen bedraagt het percentage van de voorschriften dat aan 75-plussers wordt verstrekt ongeveer een kwart.

Beperkte uitgavengroei statines

Ondanks dat het aantal verstrekte statines de afgelopen vier jaar bijna is verdubbeld, zijn de uitgaven aan deze middelen ‘slechts’ opgelopen van € 244 miljoen tot € 292 miljoen in 2005 (figuur 2). Dankzij de convenanten en het verlopen van de octrooien op het veelgebruikte simvastatine (2003) en op pravastatine (2004), is het gemiddelde prijsniveau voor de diverse statines fors gedaald. Hierdoor bleef de omzettoename in de periode 2001 tot en met 2005 beperkt tot gemiddeld 4,8% per jaar. Een maat waarin de beperkte kostenstijging goed tot uitdrukking komt, zijn de kosten per standaarddagdosering (DDD). Van alle statines nemen de kosten per DDD in de afgelopen jaren af, behalve van de jongste telg van de statine-familie, rosuvastatine (Crestor®).

Overige lipideverlagers

De overige lipideverlagers hebben slechts een beperkt aandeel in verstrekkingen en uitgaven. Het aantal verstrekkingen vertoont nauwelijks enige beweging. Uitzonderingen zijn het relatief nieuwe middel ezetimib (merknaam o.a Ezetrol®) en de combinatie daarvan met simvastatine (merknaam o.a. Inegy®). Al in september 2005 maakt de SFK melding van de opmars van het combinatiepreparaat. In het laatste kwartaal van 2005 had dit middel een omzet van € 1,2 miljoen voor 11.700 recepten. De kosten (exclusief apotheekvergoeding) per voorschrift komen uit op ® 90. Dit is veel hoger dan wat de SFK in september meldde (€ 74). Een verklaring voor het verschil is dat vanwege de prescriptieregeling het eerste recept van een geneesmiddel slechts een hoeveelheid middel voor 15 dagen mag bevatten. Naarmate een geneesmiddel langer verkrijgbaar is, neemt het aandeel recepten met een hoeveelheid bestemd voor een langere periode toe. De kosten per standaarddagdosering zijn in het eerste jaar dat het combinatiepreparaat in de handel was, niet veranderd en bedragen ongeveer € 1,70.

Het praktijkondersteunend programma over lipideverlagers, dat apothekers in staat stelt om het gebruik van cholesterolverlagers te kunnen monitoren, is door de SFK in overleg met DGV aan de gewijzigde NHG-standaard aangepast. Het actuele programma is te raadplegen via www.sfk.nl.

Figuur 1: Voorschriften cholesterolsyntheseremmers per kwartaal

Figuur 2: Voorschriften (in miljoenen) en uitgaven (in miljoenen €) aan cholesterolsyntheseremmers per jaar