Ketenvorming

De provincie Limburg telde de meeste nieuwe apotheekvestigingen. In deze provincie zijn er 9 apotheken bijgekomen, waaronder twee DA-apotheken, wat het totale aantal Limburgse apotheken op 144 brengt.
Onder de in 2004 geopende apotheken bevinden zich drie dienstapotheken, apotheken die gedurende de avonden en weekeinden geopend zijn. De aangesloten apotheken draaien deze onrendabele diensten niet meer zelfstandig, maar bundelen deze in een gezamenlijke voorziening. Momenteel zijn er 26 van deze dienstapotheken. Bij de 1.732 openbare apotheken zijn ook drie apotheken meegeteld die hun dienstverlening louter digitaal of per post afhandelen.

Toenemende concurrentie

Sinds 1999 is het door de versoepeling van wet- en regelgeving aanmerkelijk eenvoudiger geworden voor niet-apothekers om apotheken te exploiteren. Dit heeft vooral als consequentie dat verschillende groothandels en ketens hun marktpositie proberen te versterken door bestaande apotheken op te kopen. Zo heeft OPG 207 apotheken in eigendom die zijn ondergebracht in de Mediveen-groep. De Vier Vijzels is het afgelopen jaar gegroeid van 46 naar 65 apotheken. Brocacef heeft het aantal apotheken in de Farmassure-groep uitgebreid met 20 en heeft nu een belang in 70 apotheken. LLOYDS Apotheken (voorheen Gehe) heeft drie apotheken aangekocht en komt nu op 38 apotheken. Deze vier apotheekbedrijven hebben recentelijk een nieuwe brancheorganisatie voor ketenapotheken opgericht, de Associatie van Ketenapotheken (ASKA). De ASKA wil de belangen behartigen van centraal geleide apotheekbedrijven en staat open voor apotheekbedrijven met tenminste 15 vestigingen.

Naast de groothandels ondervinden apothekereigenaren toenemende concurrentie van drogisterijketens. In 2004 hebben 3 nieuwe Etos-apotheken in Amersfoort hun deuren geopend, wat het totale aantal Etos-apotheken op 5 brengt. Door de uitbreiding met de Limburgse DA-apotheken bedraagt het aantal apotheken dat is aangesloten bij deze drogisterijketen momenteel 4. Het percentage apotheken dat in handen is van één of meer apothekers neemt af van 80% naar 77%.

Oude mannen, jonge vrouwen

Het aantal werkzame openbare apothekers is in het afgelopen jaar gestegen tot 2.734, een effectieve toename van 53 personen. Van de werkzame apothekers zijn 1.495 personen (55%) van het mannelijke en 1.239 personen (45%) van het vrouwelijke geslacht. In tegenstelling tot hun mannelijke collega’s zijn de vrouwelijke apothekers overwegend jong. Ruim tweederde van de vrouwen is jonger dan 41 jaar, terwijl dit bij de mannen slechts 36% is (figuur 2). Inmiddels is 61% van alle apothekers tot 41 jaar een vrouw. De feminisering binnen de farmacie zal de komende tijd doorzetten, gegeven het feit dat meer vrouwen dan mannen de opleiding farmacie volgen.

Apothekereigenaren

Onder de apothekereigenaren zijn meer mannen dan vrouwen; in 71% van de gevallen betreft dit een man. De vrouwelijke apotheekbezitters zijn wel weer relatief jonger: van hen is 37% hooguit 40 jaar. Bij de mannen is dit aandeel 22%. Gelet op de totale groep jonge apotheekbezitters vormen vrouwen toch de minderheid (60% man, 40% vrouw), maar dit beeld is aan het veranderen. Vorig jaar was de verhouding man-vrouw nog 65%-35%. De ambitie om een apotheek te bezitten is onder de jonge vrouwelijke apothekers blijkbaar meer aanwezig dan voorheen.

Figuur 1: ontwikkeling van het aantal openbare apotheken

Figuur 2: werkzame openbare apothekers naar leeftijd en geslacht