Top-10 van 2002

De openbare apotheken hebben in 2002 voor € 3,7 miljard aan geneesmiddelen verstrekt. Dit betreft de geneesmiddelen die zijn opgenomen in het wettelijk verzekerde geneesmiddelenpakket. In vergelijking met het jaar 2001 zijn de geneesmiddelenuitgaven het afgelopen jaar met € 283 miljoen gestegen: een toename van 8,3%. Van de totale geneesmiddelenuitgaven is ongeveer een vijfde deel toe te schrijven aan de tien geneesmiddelen met de grootste geneesmiddelenomzet in ons land. Binnen deze top-10 deden zich het afgelopen jaar maar weinig veranderingen voor. Het middel enalapril dat wordt gebruikt door personen met een hoge bloeddruk duikelde een paar plaatsjes, terwijl de maagzuurremmer pantoprazol met stip binnenkomt op nummer 7.

ACE-remmer op retour?

Het middel enalapril (Renitec^®) is sedert 1985 in ons land verkrijgbaar. Enalapril behoort tot de categorie ACE-remmers. Het Angiotensine Converterend Enzym (ACE) speelt een rol bij de spanning van de spiertjes rond de bloedvaten. ACE-remmers verlagen de spanning in deze spiertjes, waardoor de bloedvaten ontspannen en wijder worden. Het bloed kan daardoor beter doorstromen en de bloeddruk gaat omlaag. Eind 1999 verliep het octrooi op enalapril. Sinds die tijd zijn er de nodige generieke varianten van verkrijgbaar. Van de totale uitgaven aan enalapril in 2002 betrof 84% een generiek middel.

Onder druk van de Wet Geneesmiddelenprijzen zijn de prijzen van diverse verschijningsvormen van enalapril enkele procenten gedaald. Het aantal verstrekkingen bleef in 2002 stabiel met 1.040.000 recepten. Het gebruik van ACE-remmers steeg het afgelopen jaar in zijn algemeenheid slechts in beperkte mate (+4%). Dit in tegenstelling tot de zogeheten angiotensine-II-antagonisten het gebruik in 2002 steeg met 25%. Evenals de ACE-remmers verminderen angiotensine-II-blokkers de spanning in de spieren rond de bloedvaten.

Nieuwkomer

De meest opvallende nieuwkomer in de top-10 is de maagzuurremmer pantoprazol (Pantozol^®). Pantoprazol is sinds 1995 in ons land verkrijgbaar. De afgelopen paar jaar neemt het gebruik ervan spectaculair toe. De omzet van dit middel is in twee jaar tijd meer dan verdubbeld tot € 46 miljoen in 2002. De Stichting Farmaceutische Kengetallen verwacht dat pantoprazol haar opmars ten koste van concurrent omeprazol het komend jaar zal doorzetten (zie ook Pharmaceutisch Weekblad nr. 7 van 2003). De omzet van omeprazol daalde het afgelopen jaar met € 10 miljoen. Dit is mede toe te schrijven aan het verlopen van het octrooi van dit middel. Sinds maart 2002 zijn er generieke varianten van omeprazol verkrijgbaar. Tot op heden zijn de generieke versies van omeprazol afhankelijk van de sterkte gemiddeld 10 tot 13% goedkoper geprijsd dan het aanverwante merkgeneesmiddel Losec Mups^®. Onder invloed van de lagere wettelijke maximumprijzen die de overheid voor maart 2003 heeft aangekondigd, zullen de prijzen van omeprazol generiek het komend jaar met nog eens 5% (capsule 10mg) tot 19% (capsule 40 mg) moeten dalen. Met een jaaromzet van € 215 miljoen in 2002 blijft omeprazol overigens met kop en schouders uitsteken boven de rest. De nummer 2, de cholesterolverlager simvastatine, volgt met een omzet van € 118 miljoen op geruime afstand. Van dit middel verloopt het octrooi in mei 2003.

Binnen de top-10 laten ook de cholesterolverlager pravastatine (+39%) en het astma/COPD-middel seretide (+38%) een hoge uitgavenstijging zien. In beide gevallen wordt de stijging verklaard door een evenredige toename in het gebruik van de betreffende middelen.

Tabel 1: Top-10 geneesmiddelenuitgaven (exclusief BTW) via de openbare apotheek in 2002